یکی از کارهای مصلحان بزرگ اجتماعی خرافه شویی از افکار مردم است.
مصلحان واقعی کسانی هستند که نمی خواهند با استفاده از جهالت مردم به
اهداف خود برسند.
نقل است که ابراهیم فرزند کوچک پیامبر اسلام از دنیا رفت.
اتفاقا در همان روز خورشیدگرفتگی پیدا شد. مردم شک نکردند که این امر نوعی
هماهنگی و همدردی عالم طبیعت با رسول اکرم (ص) است.
در همه مدینه پیچید که خورشید به خاطر رحلت فرزند رسول خدا گرفت.
از این طریق ایمان برخی افراد به حقانیت اسلام و پیامبر اسلام افزایش یافت. در
اینجا رسول گرامی اسلام نه تنها سکوت نکرد و از جهالت مردم برای پیشبرد دین
خدا بهره برداری نکرد، بلکه در مسجد حاضر شد و بالای منبر رفت و اعلام کرد که
خورشیدگرفتگی امروز هیچ ارتباطی با مرگ فرزند من ندارد. رسول اکرم می
توانست با خود بگوید حال که ایمان مردم از این راه افزایش یافته است ، پس من
سکوت کنم ، ولی او چنین نکرد؛ زیرا نمی خواست دین خود را بر پایه جهالت ها و
خرافات استوار سازد و اساسا اسلام که دارای منطقی قوی است و حرف برای
گفتن دارد، نیازی به این ابزارها ندارد. پیامبر اسلام و ائمه اطهار هیچ گاه از وسیله
نامقدس برای هدف مقدس که همانا تبلیغ دین باشد، استفاده نکردند....
...مصلحانی مانند سیدجمال الدین اسدآبادی و استاد شهید مطهری بشدت با خرافات ملی و مذهبی مبارزه کرده اند. سیدجمال بر شناخت درست از توحید توسط مسلمانان تاکید داشت و می گفت وقتی مردم توحید را به شکل برهانی دریافت کنند، به سوی خرافات نخواهند رفت. استاد مطهری نیز بر مساله ارزش عمل در اسلام و این که هیچ چیزی جز عمل سرنوشت انسان را مشخص نمی کند و رابطه ها و انتسابات دروغین و بی تاثیر در عمل ، هیچ اثری در زندگی اخروی انسان ها ندارد، تاکید فراوان داشت.
کسانی که می خواهند ایمان مردم را با نقل خواب و رویا یا داستان های جعلی از بزرگان دین تقویت کنند، دانسته یا ندانسته به اسلام خیانت می کنند. ایمانی که با نقل یک خواب پیدا شود، با نقل یک خواب دیگر نیز از میان می رود. اولیای دین با مساله نحوست برخی ایام نیز مبارزه کرده اند و آنجا که افرادی به این گونه خرافات معتقد بوده اند و مثلا در فلان روز مسافرت نمی رفته اند چون نحس است ، به آنها توصیه می کرده اند که صدقه ای بدهید و کار خود را انجام دهید و به این گونه افکار اعتنایی نداشته باشید. یکی از اصحاب امام صادق (ع) که در نجوم احکامی که بیان کننده روابط حوادث آسمانی با حوادث زمینی و سعد و نحس ایام و از این قبیل است دستی داشت ، به حضرت مراجعه کرد و گفت که این احکام و افکار زندگی مرا فلج کرده است.
امام (ع) فرمود همین الان به خانه می روی و تمام این کتابها را آتش می زنی و خود را از شر آنها خلاص می کنی.
قرآن کریم بیش از هر چیزی بر تعقل و تفکر و تدبر تاکید داشته و اسلام اصول دین را از مکلفین فقط از طریق استدلال و پذیرش عقلی پذیرفته است ، چگونه ممکن است چنین دینی پایه های ایمان خود را بر خرافات قرار دهد. در سفری که به یکی از کشورهای غربی داشتم ، وقتی از فردی که استاد دانشگاه بود و گرایشی به اسلام پیدا کرده بود، علت گرایش او را سوال کردم ، گفت: به خاطر دو چیز، یکی اهمیتی که دین شما برای عقل قائل شده است و دوم برنامه هایی که اسلام برای زندگی انسان ها دارد و تکلیف شما را در همه کارها مشخص کرده است که این کار را بکنید، آن کار را نکنید، چگونه لباس بپوشید، چگونه غذا بخورید، روزی پنج نوبت نماز بخوانید و سالی یک ماه روزه بگیرید، در روابط با جنس مخالف چنین عمل کنید و... براستی شاید ما قدر نعمت اسلام را چون به آسانی به دستمان رسیده ، آنچنان که باید، ندانیم و دیگران قدر این گوهر را بهتر بدانند.
کسانی که می خواهند دین را از طریق خواب و ملاقات با امام زمان و دل بستن به برخی مرشدان دروغین و با استناد به کرامات برخی افراد دریافت کنند و به جای غور در معارف غنی اسلامی به این امور مشغول باشند، به بیراهه می روند و دور نخواهد بود که از همین راهها نیز از دین برمی گردند. وظیفه مبلغین راستین اسلام و روحانیت معظم است که با این گونه خرافات مبارزه سرسختانه کنند، اگرچه برخی را خوش نیاید و موقعیت آنها نزد عوام تنزل پیدا کند. مصلح واقعی کسی است که با نقاط ضعف جامعه خود مبارزه کند، اگرچه محبوبیت اجتماعی او کاهش یابد.
اولیای دین ما همین روش را داشته اند. نقل است که علی (ع) عازم یکی از جنگهای خود بود. فردی طالع بین بر سر راه او درآمد و به او گفت: امروز اوضاع آسمان نامناسب است و اگر به جنگ بروید شکست سختی خواهید خورد. امیر مومنان فرمود، اگر از غیب آگاهی ، بگو فرزند این شتر من که حامله است ، چیست؟ او نظر خود را گفت. علی فرمود، دروغ می گویی چون کسی غیر از خدا از غیب آگاه نیست ، آن گاه بسرعت به سوی آوردگاه حرکت کرد و از قضا در آن جنگ سپاهیان آن حضرت دشمن را بسختی شکست دادند.
منبع : جاجم، علی مطهری
